(VID) Ο ΛΑΖΑΡΟΣ & ΤΑ "ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ" ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ

(Του Αθανασιου Θαναση)

Το Σάββατο του "Λαζάρου" στην Κάλυμνο έχει μιαν ιδιαίτερη σημασία στο όλο τελετουργικό των ημερών του Πάσχα, που ξεκινάνε ουσιαστικά από την ημέρα αυτή. 

Η διαδικασία ξεκινά από την προηγούμενη μέρα, ώστε να ετοιμαστούν τα πατροπαράδοτα "Λαζαράκια", τα νηστίσιμα τσουρέκια του νησιού, με το ιδιαίτερο σχήμα και την μοναδική γεύση, δίνοντας την "έναρξη" του εορτασμού της Μεγάλης Εβδομάδος, με το ξεχωριστό παραδοσιακό "χρώμα" που παίρνει στην Κάλυμνο.
Ενώ ακούγονται ήδη οι πρώτες "εκρήξεις" από τα αυτοσχέδια βεγγαλικά και είναι πυρετώδεις οι προετοιμασίες για τα ... απαραίτητα της μεγάλης ημέρας της Ανάστασης, που είναι κάθε χρόνο "εκρηκτική", τα παιδιά στους δρόμους τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου, προσδοκώντας σε ένα καλό ... χαρτζιλίκι και στα φιλέματα από τις νοικοκυρές. 

Αυγά κόκκινα, κουλουράκια λαμπριάτικα και φυσικά τα φρεσκοφουρνισμένα Λαζαράκια, είναι η συγκομιδή για τις λιλιπούτειες μικρές χορωδίες που περιδιαβαίνουν τα στενά του νησιού και εύχονται σ' όλους Καλή Ανάσταση.  

Τα μικρότερα παιδιά λένε το "μικρό" τραγούδι "Που 'σου Λάζαρε, που ήτο η φωνή σου, που σε γύρευε η Μάρθα κι αδελφή σου ..." για να ολοκληρώσουνε με την προτροπή "δώστε μου αυγά να σας το πούμε" και ως οιωνοί προετοιμάζουν για την "ψαροφαγία" της Κυριακής των Βαϊων που θα ξημερώσει και την κατανάλωση την ημέρα του Πάσχα του Καλύμνικου οβελία, που θα έχει σιγοψηθεί μέσα στο πήλινο "Μουούρι" και θα σημάνει το τέλος της Σαρακοστιανής νηστείας. 

Τα μεγαλύτερα παιδιά βέβαια, συντεταγμένα σε ομάδες και με "βυζαντινό" ρυθμό, θα πούνε το "μεγάλο" τραγούδι του Λαζάρου, ένα αφήγημα της σημαντικότατης αυτής στιγμής της Καινής Διαθήκης. 

Η συνταγή για τα  Καλύμνικα "Λαζαράκια"

Υλικά:
1 ποτήρι ταχίνι
1 κιλό αλεύρι
1 ποτήρι χυμό πορτοκάλι

1 φλιτζάνι ζάχαρη
1 φακελάκι μπέϊκιν πάουντερ
1 κουτ. κανέλα
σταφίδες - καρυδόψιχα - γαρυφαλλόκαρφα

Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε το ταχίνι με 1 ποτήρι χλιαρό νερό . Μετά προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά , εκτός από τις σταφίδες και την καρυδόψιχα. αφού φτιάξουμε τη ζύμη , παίρνουμε ένα κομμάτι το κάνουμε μακρόστενο και πλατύ στη μέση ,με μία λακουβίτσα όπου προσθέτουμε λίγες σταφίδες και καρυδόψιχα (κοιλιά του Λαζάρου). Με λίγη ζύμη φτιάχνουμε το σαρίκι (καπέλο) και του βάζουμε και χεράκια που είναι σταυρωμένα. 

Στη θέση των ματιών , βάζουμε 2 γαρυφαλλόκαρφα.

 Ψήνουμε για 40 λεπτά στο φούρνο ,στους 180ο C.

(συνταγή από το Ρότσο, αναρτημένη στην σελίδα kalymnosdelicatessen.com)

"Τα Κάλαντα του Λαζάρου"

 

(Στο βίντεο η εκτέλεση με τα Καλύμνικα Κάλαντα του Λαζάρου, είναι από το παραδοσιακό τμήμα μουσικής του Ωδείου Αθηνών, υπό την διεύθυνση της Κατερίνας Παπαδοπούλου)

 

"Σήμερον έρχεται ο Χριστός, ο επουράνιος Θεός

εν πόλει Βηθανία, με κλάδους και βαΐα

Ελάτε σας παρακαλούμε για να σας διηγηθούμε

για να μάθετε τι εγίνη σήμερον στην Παλαιστίνη.

Εις την πόλη Βηθανία, Μάρθα κλαίει και η Μαρία

Λάζαρο τον αδερφό τους τον γλυκύ και καρδιακό τους

Τον μοιρολογούν και λένε τον μυριολογούν και κλαίνε

τρεις ημέρες τον θρηνούσαν και τον εμοιρολογούσαν

Την ημέρα την τετάρτη κίνησε ο Χριστός για να `ρτει

και εβγήκεν η Μαρία έξω από τη Βηθανία.

Και εμπρός το γόνυ κλεινει και τους πόδας Του φιλεί(νει).

"Αν εδώ ήσουν, Χριστέ μου, δεν θ’ απέθνησκε ο αδερφός μου

Μα και τώρα `γω πιστεύω και καλότατα ηξεύρω

ότι δύνασ’ αν θελήσεις και νεκρούς να ανοστήσεις!"

"Λέγε, πίστευε Μαρία άγωμεν εις τα μνημεία"

Τότε ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει:

Άδη τάρτατε και Χάρο, Λάζαρο ήρθα να σου πάρω!

Δεύρω έξω Λάζαρέ μου φίλε κι αγαπητέ μου

Παρευθείς από τον Άδη ως εξαίσιο σημάδι

Λάζαρος απενεκρώθη, ανεστήθη κι εσηκώθη.

Ζωντανός, σαβανωμένος και με το κερί ζωσμένος.

Τότε η Μάρθα κι η Μαρία, τότε όλη η Βηθανία

Μαθητές και Αποστόλοι τότε ευρεθήκαν όλοι

Δόξα το Θεώ φωνάζουν και το Λάζαρο 'ξετάζουν

Λάζαρε!  Πες μας, τι είδες εις τον Άδη που επήγες;

"Είδα φόβους, είδα τρόμους,  είδα βάσανα και πόνους."

"Δώστε μου λίγο νεράκι να ξεπλύνω το φαρμάκι

της καρδιάς και των χειλέων και μη με ρωτάτε πλέον."

(Τις φωτογραφίες έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο η σελίδα alithiafm)