ΧΩΡΑ ΚΑΛΥΜΝΟΥ΅" Η ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ"

ΚΑΛΥΜΝΟΣ  
Του Εμμανουηλ Μουσελλη (Δημοτικος Συμβουλος Δημου Καλυμνιων) 

"Νοιώθω ιδιαίτερα τυχερός που έζησα στο μεταίχμιο των εποχών, γνωρίζοντας έστω και για λίγο την αίγλη της παλιάς Χώρας. Στην δεκαετία του 1970 μπορούσε κάνεις να δει ήθη , έθιμα , χαρακτήρες, επαγγέλματα  και γενικά τρόπο ζωής, που σηματοδοτούσαν την συνέχεια από την παλιά καθημερινότητα της Χώρας. Οι υπόλοιπες γνώσεις μου εμπλουτίστηκαν από βιβλία και συγγραφείς, όπως ο αείμνηστος παπάς μας π.  Γεώργιος Χαραμαντάς, ο πρωτοψάλτης μας κ. Χατζηθεοδώρου Γεώργιος, ο καθηγητής και συγγραφέας κ. Τρικοίλης Σακελλάρης, ο ιστορικός  Ιπποκράτης Φραγκόπουλος, ο φιλόλογος  κ. Πουγούνιας Ιωάννης, ο δάσκαλος  κ. Χειλάς Ιωάννης, και η κ. Χαλκιδιού Σκυλλά Φανερωμένη. Θα ήταν παράλειψη αν σ' όλα αυτά δεν αναφέρω και το Αναγνωστήριο μας με τις περίφημες περιοδικές του εκδόσεις. Κάποιοι από τους παραπάνω συγγραφείς είχαν ως κύριο θέμα και αντικείμενο την Χώρα και κάποιοι άλλοι γενικά την ιστορία της Καλύμνου. Αναπόφευκτα όμως και κατά γενική ομολογία, η ιστορία της Καλύμνου είναι η ιστορία της Χώρας.

Μπορεί για κάποιους αυτό να ακούγεται τοπικιστικό και υπερβολικό, αλλά δεν είναι έτσι. Θα μπορούσα να τους θυμίσω πρόσωπα (Γαλανός, Σκεύος Ζερβός κ.α.), ιστορικά γεγονότα (πετροπόλεμος κ.α.) για να ισχυροποιήσω την άποψη μου. Όμως ο στόχος μου δεν είναι να γράψω ένα ιστορικό δοκίμιο, είναι έξω από τις γνώσεις μου, αλλά ένα καθαρά πολιτικό-κοινωνικό κείμενο μέσα από την ματιά ενός ανθρώπου που ασχολείται αρκετά χρόνια με τα κοινά και τα τελευταία έτη, σε επίπεδο δημοτικού συμβουλίου.

Έλεγα λοιπόν στον πρόλογο μου ότι, η δεκαετία του 70 περιελάμβανε τα τελευταία  χρόνια μιας πολιτιστικής και κοινωνικής  κουλτούρας προερχόμενης από τα παλαιά. Σφουγγαράδες, καπεταναίοι, γλέντια, καβουρμάδες στις γειτονιές και ποκοινήματα, όλα αυτά συνέθεταν ένα σκηνικό σουρεαλιστικό. Καφενεία παραδοσιακά με τους νεαρούς να παίζουν "τους τρεις" και τις “αμάδες” και οι μικρότεροι από μακριά να τους κοιτούν γεμάτοι θαυμασμό. Όλες οι εποχές και όλες οι γιορτές  είχαν κάτι ξεχωριστό στο Χωριό. Τι να πρωτοθυμηθώ, τις Απόκριες που τα καφενεία του  ήταν το επίκεντρο του γλεντιού σ’ όλη την Κάλυμνο ή τις Πασχαλιές με τα αρνιά και τις όμορφες νύκτες στις εκκλησίες. Άστε τα καλοκαιρινά μπάνια στα Λινάρια για τους μικρούς του δημοτικού και δουλειά στις οικοδομές για τα γυμνασιόπαιδα.  Όμορφα και αλησμόνητα χρόνια. Οι χωριανοί ήταν πάντα πρώτοι  σ’ όλα, και στην δουλειά και στο γλέντι.  Παντού σ’ όλα επικρατούσε μια αίσθηση αξιοπρεπείας και αυτοσεβασμού.

Όλα αυτά μέχρι τις αρχές του 1980

Λες και έπεσε βόμβα Ναπάλμ στη Χώρα και έσβησε όλα τα προηγούμενα.  Τα πρώτα σημάδια της υποβάθμισης και της αλλοτρίωσης  άρχισαν να κάνουν έντονα την παρουσία τους.  Κάποιοι ίσως εδώ να αντιτείνουν την γενικευμένη αιτιολογία «άλλα χρόνια εκείνα, άλλα τα τωρινά». Να μου επιτρέψετε να πω ότι η συγκεκριμένη άποψη μέσα στην απλοϊκότητα της «καμουφλάρει» και τις αιτίες του κακού. Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες αυτού, αλλά προσωπικά θα μείνω σε μια, που κατ’ εμέ έχει παίξει καταλυτικό ρόλο, η πολιτική και οι πολιτικοί μας, τοπικής και εθνικής εμβέλειας.

Στην αυγή της νέας δεκαετίας και με την αλλαγή του ευρύτερου πολιτικού σκηνικού που επήλθε στην χώρα μας, άρχισαν τα πράγματα να λαμβάνουν άλλη τροπή. Νέα εποχή με νέα ήθη και νέες αντιλήψεις. Έννοιες όπως, πολιτικός φίλος-σύντροφος, πολιτικός αντίπαλος, πολιτικό μέσο, πράσινο και γαλάζιο καφενείο έκαναν την εμφάνιση τους στην καθημερινότητα μας, αποπροσανατολίζοντας τον μέχρι πρότινος ήσυχο και αξιοπρεπή χωριανό. Μας «κόλλησαν» και το προσωνύμιο «Του κάστρου της Δημοκρατίας» και όλα πήγαιναν κατ’ ευχή γι αυτούς, όχι όμως και για τους χωριανούς.

Από εκεί που βγάζαμε το ψωμί μας τίμια και αξιοπρεπή, άλλοι στα καράβια, άλλοι στα σφουγγάρια, άλλοι στις οικοδομές  και άλλοι στην ξενιτιά, αρχίσαμε να αναζητούμε σχεδόν όλοι την εύκολη λύση, δημόσιο και δήμος. Γιατί να σπουδάσω, γιατί να μάθω τέχνη; Μια θεσούλα θα βρεθεί και για μένα. "Δεν μπορεί τόσα προσέφερα στην τοπική και στο κόμμα". Αφήστε δε αυτές τις αλησμόνητες δίμηνες και τρίμηνες συμβάσεις του Δήμου και της ΔΕΥΑΚ. Η καταστροφική υποσχεσεολογία στο αποκορύφωμα της. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν καταστραφεί περιμένοντας, έρμαια στις ορέξεις των τοπικών "παραγόντων".

ΑΝΕΡΓΙΑ

Έτσι εξελίχτηκε η δεκαετία του 80 δημιουργώντας δεκάδες ανέργους και κάνοντας τη Χώρα το μεγαλύτερο θύλακα ανεργίας, μέχρι και σήμερα στην Κάλυμνο. Μ’ αυτές τις τακτικές και μ’ αυτές τις μεθόδους. Προτάσεις και λύσεις τώρα για την  ανεργία. Όπως και εσείς το αντιλαμβάνεσθε,  ειδικά στην εποχή που διαβιούμε, αυτές είναι ελάχιστες. Βέβαια, ακόμα και αν υπήρχαν λύσεις δεν θα ήταν πρέπον και κομψό να καταθέσω προτάσεις για την ανεργία των Χωριανών, την στιγμή που όλες οι οικογένειες της Καλύμνου έχουν ένα ή και δυο ανέργους η κάθε μια. Η εργασία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του κάθε Έλληνα και η όποια διαφορετική αντιμετώπιση συνιστά το λιγότερο ηθικό παράπτωμα.

Θα μπορούσε όμως η δημοτική αρχή, αξιοποιώντας αυτό που ανέφερα στην αρχή, ότι η Χώρα αλλά και όλη η Κάλυμνος είναι θύλακας υψηλής ανεργίας, να κερδίσει ειδικά τοπικά επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης ανέργων, αλλά και ειδικά τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα (Βλέπε π.χ. Τοπικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Χώρας, που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από την δημοτική αρχή Ρούσου). Εδώ βέβαια, καλό είναι να υπάρχει η καταγραφή του δείκτη ανεργίας στο νησί μας. Επίσης σημαντική βοήθεια θα προσφέρει και η μέτρηση του τοπικού δείκτη Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.). Γιατί εδώ συμβαίνει το εξής τραγελαφικό, που ως νησί μας στερεί πολλών επιδοτουμένων προγραμμάτων. Ο υψηλός δείκτης Ρόδου και Κω, επηρεάζει ανοδικά το δείκτη νομού και περιφέρειας με αποτέλεσμα να μας τοποθετούν στην κατηγορία των περιοχών που δεν χρήζουν ιδιαιτέρας αντιμετώπισης. Ίσως η συνεργασία με κάποιο δημόσιο φορέα π.χ. πανεπιστήμιο, να μπορούσε μετά από μια σχετική μελέτη να πιστοποιήσει αυτό που λέμε τόσα χρόνια ανεπίσημα. Επειδή εκ πεποιθήσεως  είμαι οπαδός της ελεύθερης οικονομίας, αναπόφευκτη και η άποψη μου ότι η λύση της ανεργίας δεν είναι το δημόσιο και πολύ δε περισσότερο ο δήμος. Λύση είναι μόνο η ανάπτυξη του τόπου, μέσα από την οποία μπορεί να καταπολεμηθεί το ¨τέρας¨ της ανεργίας. Εδώ ο Δήμος έχει ρόλο. Καμία τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να αλλάξει με μαγικό ραβδάκι την μοίρα των κατοίκων μιας  περιοχής, μπορεί όμως να βοηθήσει στο ¨γρασάρισμα των γραναζιών¨ της τοπικής οικονομίας,  μέσα από την  οποία θα έρθουν οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτό πρέπει να είναι το ζητούμενο για κάθε δημοτική αρχή και καλό είναι η σημερινή να προσανατολιστεί προς αυτό, γιατί όπως και η προηγουμένη (δημοτική αρχή)  φαίνεται να έχουν χάσει παντελώς το στίγμα τους.

Για να κλείσω αισιόδοξα αυτή την ενότητα, να αναφέρω αυτό που υπέπεσε στην αντίληψη μου τα 3-4 τελευταία έτη. Οι σημερινοί μας νέοι συμμερίζονται τα παραπάνω, ότι δηλαδή η λύση στο πρόβλημα της επαγγελματικής τους αποκατάστασης και επιβίωσης δεν είναι το Δημόσιο και ο Δήμος. Έτσι προσανατολίζονται προς άλλες λύσεις, όπως τα ξεχασμένα επαγγέλματα του αγρότη, του κτηνοτρόφου και τώρα τελευταία του ναυτικού, ενός κλάδου αρκετά προσοδοφόρου που βοήθησε  το νησί μας.

 Βέβαια αυτά συμβαίνουν τώρα στη Χώρα, γιατί τότε που εγώ μεγάλωνα, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Τα είπαμε και παραπάνω, ας μην τα ξανάλεμε, Δημόσιο, Δήμος, ΔΕΥΑΚ και αλλά πολλά. Όχι ότι και εμείς ήμασταν άμηροι ευθυνών,  για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους. Συμμετείχαμε και εμείς με τις αντιλήψεις μας και με την ευκολοπιστία μας ώστε να εδραιωθεί  η ανεργία στην Κάλυμνο με όλα τα παράγωγα της.

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

"Αργία μήτηρ πάσης κακίας" δεν έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι; Ε, αυτό ακριβώς έγινε.  Από εκεί και πέρα ήταν σχεδόν φυσιολογικό να εξελιχτούν τα πράγματα άσχημα για την νεολαία μας. Τα ναρκωτικά τέθηκαν ως "διέξοδο" στα προβλήματα που προκαλούσε η ανεργία. Ούτε σκέψεις, ούτε στενοχώριες ούτε άγχη. Μάλιστα εάν ήσουν και "συνεργάσιμος" μπορεί να έβγαζες μαζί με την δόση σου και ένα μικρό χαρτζιλίκι από την διακίνηση. Οι έμποροι και οι διακινητές πλέον παρελαύνουν χωρίς καμιά στοιχειώδη προφύλαξη. Αυτή την στιγμή υπάρχουν στην Χώρα συνοικίες που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς ως γκέτο, που σκιρτάς να περάσεις ακόμα και την  ημέρα. Δεν είναι υπερβολή και αν κανείς δείχνει έκπληκτος, μάλλον υποκρίνεται.

 Ολόκληρη η κοινωνία της Καλύμνου τα γνωρίζει, όμως ποτέ δεν έγινε κάτι ουσιαστικό, κρίνοντας πάντα από το τελικό αποτέλεσμα. Πρόταση, επειδή αυτά δεν είναι θέματα του ενός και ειδικά των πολιτών,  οφείλουν οι αιρετοί τους να τα αναδείξουν και να βρουν λύση. Αρμοδιότερο όργανο από το Δημοτικό Συμβούλιο  δεν υπάρχει. Προσέξτε δεν λέω δημοτική αρχή, αλλά δημοτικό συμβούλιο, με πλήρη ομοφωνία και συναίνεση. Να αναλάβει δράση μαζί με την αστυνομική διεύθυνση και εάν χρειαστεί να ειπωθούν τα πράγματα ως έχουν και να επακολουθήσουν οι υπογραφές 28 μελών του Δημοτικού μας Συμβουλίου. Μόνο αν μας δουν σύσσωμους μπορεί να υπάρξει λύση. Στο σημείο αυτό και συνηδειτά στην συγκεκριμένη παράγραφο θα ήθελα να εξάρω το έργο που επιτελεί η Ένωση Πολιτών Χώρας Καλύμνου, και όλα τα αθλητικά σωματεία του νησιού μας. Είμαι πεπεισμένος, επειδή παρακολουθώ το έργο τους από κοντά, ότι πολλά παιδιά έχουν σωθεί από την λαίλαπα. Η ενασχόληση τους με παράπλευρες δραστηριότητες όπως το μουσική, η αγιογραφία, το basket, to tennis, το ποδόσφαιρο, ο κλασικός αθλητισμός  κ.α. τα οδήγησε σε μονοπάτια ασφαλή και σίγουρα. Ας σταθούμε λοιπόν δίπλα στα σωματεία του νησιού μας  για να γευτούμε ως κοινωνία την χαρά της νίκης απέναντι στην μάστιγα των ναρκωτικών.

ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗ

Όταν έχεις μια κωμόπολη με 3-3,5 χιλιάδες κατοίκους που εμφανίζει φαινόμενα όπως τα παραπάνω, που αυτά προκαλούν και άλλες δεκάδες παραβατικές συμπεριφορές όπως κλοπές, παρενοχλήσεις κ.α. το θεωρώ τουλάχιστον προκλητικό, να μην υπάρχει αστυνομικός σταθμός. Μόνο και η παρουσία των οργάνων, με δυο τρεις καθημερινές απλές βόλτες στις γειτονιές θα είχε λύσει αρκετά προβλήματα. Δυστυχώς όμως, εδώ και κάποιες δεκαετίες το αστυνομικό τμήμα Χώρας που υπήρχε, έκλεισε. Προσωπικά πιστεύω ότι, η κίνηση αυτή εκτός από λανθασμένη ήταν και μοιραία για την αλματώδη εξέλιξη των παραβατικών συμπεριφορών στη Χώρα. Άμεση λοιπόν και επιτακτική η ανάγκη για επανίδρυση του αστυνομικού σταθμού, έστω με 2,3 όργανα και μάλιστα σε οίκημα που θα βρεθεί εντός της κεντρικής πλατείας του σταθμού ταξί. Έτσι για να φαίνεται και να είναι αισθητή η παρουσία των οργάνων.

ΧΩΡΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΔΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ

Ψάχνοντας τρόπους και λύσεις για την αναβάθμιση της Χώρας, αναζητώντας λίγο από την παλιά της αίγλη, σκέφτηκα ότι επειδή για την σημερινή κατάσταση, οι ευθύνες των μέχρι σήμερα διοικούντων είναι πάρα πολλές, οφείλουν έστω και τώρα, να αποδώσουν τα οφειλόμενα στην πρώτη πρωτεύουσα του νησιού. 

Να οριστεί η Χώρα Καλύμνου ως ιστορική έδρα (Καλλικράτης στο άρθρο 283 παρ.22)  του Δήμου Καλυμνίων. Ο τίτλος της ανήκει και τον αναζητά. Η απαίτηση αυτή γίνεται πλέον πιο επιτακτική μετά και την ιστορικά απαράδεκτη μεθοδευμένη διαγραφή της Χώρας από τους οικισμού του νησιού μας. Προσφάτως  έγινε η σχετική δίκη για την εύρεση των παραχαρακτών της ιστορίας, και βρισκόμαστε εν αναμονή της τελικής αποφάσεως. Ανεξάρτητα από το όποιο αποτέλεσμα θα έχει αυτή, δεν μπορεί κανείς να στερεί από την Χώρα το τιμητικό τίτλο της ιστορικής έδρας  και στους Χωριανούς το δικαίωμα να νοιώθουν υπερήφανοι για την περιοχή που γεννηθήκαν και μεγάλωσαν.  

Εάν αυτό είχε γίνει παλιότερα, ίσως οι παραχαράκτες να μην μπορούσαν να παραποιήσουν τόσο βάναυσα την ιστορία του τόπου μας. Ίσως όμως αυτό να είναι και η λύση του προβλήματος. Άμεσος ορισμός της Χώρας ως ιστορικής έδρα του Δήμου μας. Να τοποθετηθούν και πινακίδες στους κεντρικούς δρόμους που οδηγούν προς την Χώρα, έτσι για να καταγραφεί στην συνείδηση όλων μας αλλά και για να μαθαίνουν και οι επισκέπτες μας.

Εάν αυτό πραγματοποιηθεί, τότε η επομένη πρόταση είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Οι συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου να γίνονται στην Χώρα Καλύμνου στο παλιό αστυνομικό τμήμα. Εκεί παράλληλα να μεταφερθεί και το γραφείο του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου. Ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων στην παράγραφο  3 του άρθρου 6 ορίζουν ότι με απόφαση του το Δημοτικό Συμβούλιο, μπορεί να πραγματοποιεί συνεδριάσεις στην ιστορική του έδρα. Το αναφέρει και ο  κανονισμός του Δημοτικού μας Συμβουλίου στην παράγραφο 3 του άρθρου 6. Εκτός από τον ιστορικό συμβολισμό που θα έχει μια τέτοια κίνηση θα υπάρξει αναβάθμιση της γειτονιάς αλλά και κίνηση στα καφενεία της περιοχής, φέρνοντας πιο κοντά τους πολίτες μιας ταλαιπωρημένης περιοχής  με τους αιρετούς τους. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια ο καλλωπισμός του κτηρίου, που έχει αφεθεί στο έλεος του και σε λίγο θα αρχίσει να καταρρέει. Εδώ βέβαια ευθύνες φέρει η προηγουμένη δημοτική του  κ Διακομιχάλη, που αποφαποφάσισε τα 200.000 Ε της περιφέρειας για την επισκευή του αστυνομικού τμήματος να γίνουν πλακόστρωτα.

ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

Στις  λίγες θετικές κινήσεις που κατά καιρούς έγιναν για τους Χωριανούς, θα συμπεριελάβουμε και την λειτουργία του Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) στην Παναγία των Τσικχουών. Καλή κίνηση με θετικά αποτελέσματα, όταν και εφόσον λειτουργεί. Τι εννοώ. Από τον Απρίλιο έως και Σεπτέμβριο του 2016 δεν λειτουργούσε. Με την αιτιολογία της έλλειψης προσωπικού, ο μοναδικός υπάλληλος του ΚΕΠ μεταφέρθηκε στην Πόθια. Τι να πεις και τι να μην πεις. Πολιτικές του "πονάει κεφάλι κόβει κεφάλι". Κύριοι της δημοτικής αρχής,  εάν έχετε ανάγκη από προσωπικό να το αναζητήσετε αλλού και να μην τον στερείται από μια κωμόπολη 3.000 κατοίκων.

Πάμε τώρα στο Γραφείο Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων το Γ.Ε.Φ. Όταν έκλεισε η εφορία δημιουργήθηκε άμεσα η ανάγκη να λειτουργήσει ΓΕΦ χωρίς καθυστέρηση. Οι φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών έτρεχαν και όπως γνωρίζουμε όλοι μας αυτές πάντα έχουν καταληκτικές ημερομηνίες. Τότε ως καταλληλότερος χώρος επιλέχτηκε το ΚΕΠ Χώρας. Στην πορεία και μετά από 3 και πλέον έτη λειτουργίας αποδείχθηκε ότι ο τόπος αυτός δεν εξυπηρετεί ούτε τους Χωριανούς και γίνομαι πιο σαφής. Όταν το 90% των λογιστικών γραφείων δραστηριοποιούνται στην Πόθια,  ο πολίτης της Χώρας θα κατέβει στον λογιστή του, θα τον στείλει πάλι πίσω, στο Γ.Ε.Φ., να κάνει την  δουλειά του, θα επιστρέψει πάλι στην Πόθια να την παραδώσει στον λογιστή για να φύγει πάλι για τη Χώρα. Όχι μόνο δεν εξυπηρετείται, αλλά ταλαιπωρείται από το πήγαινε- έλα. Εάν επίσης λάβουμε υπ όψιν μας ότι, δεν έχει δημιουργηθεί καμία παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα σχετική με το ΓΕΦ, θεωρώ ότι ορθώς ο Σύλλογος Λογιστών Περιφερειακής Ενότητας Καλύμνου ζητά επίσημα εδώ και δυο έτη την μεταφορά του ΓΕΦ στην Πόθια. Ο σκοπός είναι οι υπηρεσίες να λειτουργούν για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό αλλά συμβαίνει το εντελώς αντίθετο, ε δεν υπάρχει λόγος να το συνεχίζουμε.

Πάμε τώρα στο δήμαρχο, όχι μόνο στο σημερινό, αλλά και σ’ αυτούς που θα ακολουθήσουν. Έχουμε πει , θα πούμε και άλλα παρακάτω, ότι η Χώρα είναι μια περιοχή με πολλά προβλήματα και μεγάλες ανάγκες. Μήπως λέω μήπως, να οριστεί μια μέρα της εβδομάδας όπου ο δήμαρχος θα ανηφορίζει προς τα πάνω και να δέχεται πολίτες της Χώρας για να ακούσει τα προβλήματα τους. Αν και δεν νομίζω ότι ο χώρος είναι το πρόβλημα, παρόλα ταύτα να το αναφέρουμε και αυτό. Τον περιέγραψα παραπάνω, θα είναι το κτήριο της παλιάς αστυνομίας, που προτείνω για αίθουσα δημοτικού συμβουλίου και γραφείο προέδρου. Ας το σκεφτεί και ο τωρινός δήμαρχος, που είναι Χωριανός,  ποτέ δεν είναι αργά.

ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΕΧΑΡΙΤΟΜΕΝΗΣ

Η Παναγία των τσικχουών, η πρώτη μητρόπολη του νησιού μας. Ένα μουσείο που περικλείει μέσα του, ολάκερη την θρησκευτική και πολιτική ιστορία της Καλύμνου. Τι να πρωτοαναφέρω, τον ερχομό του Μιαούλη, των φιλικών εταίρων, τον πετροπόλεμο, τα έχουν πει άλλοι καλύτερα από εμένα. Παρόλα ταύτα δεν της δόθηκε η πρέπουσα τιμή που της αρμόζει. Αν λείψει ο κόσμος που την αγαπά και την σκέφτεται, όχι μόνο οι Χωριανοί αλλά όλοι οι Καλύμνιοι σε όλο τον κόσμο, γεγονός που φάνηκε και στο τελευταίο συμβάν με την πυρκαγιά, η απαξίωση της θα ήταν πιο εμφανής. Γι' αυτό οφείλουν οι άρχοντες του τόπου να βοηθήσουν ώστε να αποκτήσει και πάλι λίγη από την παλιά της αίγλη. Κάποιες επίσημες δοξολογίες όπως η Ναυμαχία του Γέροντα, ο εθνικός εορτασμός της 25ης Μαρτίου να γίνονται στην Παναγιά μας. Είναι ιστορικά γεγονότα που συνδέονται άμεσα με τον ναό. Ο ισχυρισμός ότι ακολουθούν καταθέσεις στεφάνων και παρέλαση και δυσκολεύουν τα πράγματα, είναι ανυπόστατος. Ας ξεκινούν μισή ώρα νωρίτερα 10 αντί 10:30 που γίνονται συνήθως. Λύσεις υπάρχουν, θέληση να υπάρχει και όλα πετυχαίνονται. 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ κ ΚΑΣΤΡΟ ΧΩΡΑΣ

Ίσως ο αρχαιότερος ιστορικός χώρος που έχει να επιδείξει η Κάλυμνος. Υπήρξε θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο του 5ου πχ αιώνα που καθόρισε την εξέλιξη του νησιού μας. Μόλις πρόσφατα καθαρίστηκε από την  αρχαιολογική υπηρεσία και έγινε προσβάσιμος στο κοινό. Από εκεί και πέρα όμως ποια είναι η χρήση του, ποια η προβολή του και ποια η ¨εκμετάλλευση" του, καμία. Πολλές φορές είναι να λες ότι είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

Μήπως κάτι ανάλογο δεν συμβαίνει και στο κάστρο της Χώρας;  Άλλο ένα υπαρκτό και ζωντανό μουσείο ανεκμετάλλευτο. Χρυσορυχεία ανεκμετάλλευτα τα χαρακτήρισε το τοπικό portal "kalymnosola" σε πρόσφατο δημοσίευμα του και δεν είχε άδικο. Ειδικά για το κάστρο, για την προσβασιμότητα του και για την λειτουργία του, μόνο εγώ πρέπει να έχω κάνει 5-6 ερωτήσεις σε δυο δημάρχους. Πάντα το ίδιο τροπάριο, το υπουργείο πολιτισμού και το υπουργείο πολιτισμού. Έως ένα σημείο δεν έχουν άδικο. Όμως πρέπει να καταλάβουν πρώτα οι δικοί μας, ότι χρειάζεται συνεχής αγώνας για να πετύχεις κάτι. Δεν στέλνεις ένα έγγραφο και το αφήνεις στη  τύχη του. Ψάχνεις τι έγινε, ρωτάς, πιέζεις τοπικούς βουλευτές κ.α. Το δε υπουργείο πολιτισμού θα πρέπει να καταλάβει ότι αυτά είναι ιδιοκτησία του Καλυμνιακού λαού και σ' αυτόν και μόνο ανήκουν. Μπορεί η υψηλή επίβλεψη να ανήκει σ΄ αυτούς (ορθώς κατά την άποψη μου) αλλά κατά τ΄ άλλα αποτελούν περιουσία της Καλύμνου, την  οποία έχει ανάγκη και πρέπει να την "εκμεταλλευτεί" για να της αποδώσει αυτά που της αφαίρεσαν οι πολιτικές τους.

Προτάσεις επί του θέματος, συνεχής αγώνας και πίεση για να μπορέσουμε να λάβουμε την διαχείριση τους  με την  εποπτεία της αρμόδιας βέβαια υπηρεσίας. Διαφημιστική προβολή των δυο μνημείων στο διαδίκτυο, στα πλοία της ΑΝΕΚ, στα ημερόπλοια από την Κω. Φανταστείτε να υπήρχε οργανωμένη ημερήσια εκδρομή από τον Δήμο ή από κάποιο τουριστικό γραφείο με τον Χριστό της Ιερουσαλήμ, την Παναγιά των Τσικχουών, το Κάστρο της Χώρας.

Αν σ' αυτή την διαδρομή συμπεριλαμβάναμε και κάποια σπίτια, από τα πρώτα που κατασκευάστηκαν μετά την έξοδο από το κάστρο και βρίσκονται στην περιοχή της Λαγκάς και τις Παναγιάς  τότε θα είχαμε μια ιστορική διαδρομή αιώνων. Ποιος επισκέπτης δεν θα ήθελε να τα δει αυτά; Ακόμα και εμείς θα την κάναμε αυτή την περιήγηση. Αναφορικά μ΄αυτά τα σπίτια πρέπει να υπάρξει μια προσπάθεια από τον Δήμο με κάποιο επιδοτούμενο πρόγραμμα να αποκτηθούν και να αναπαλαιωθούν για να γίνει πόλος έλξης επισκεπτών.

 Φαντάζεστε εάν όλα αυτά επιτευχθούν ποια θα είναι τα οφέλη; Πέρα από τις οικονομικές δραστηριότητες που ενδεχομένως να δημιουργηθούν παράλληλα, και μόνο ο κόσμος που θα περνά θα δώσει άλλον αέρα στον τόπο απομακρύνοντας τον από την ερήμωση.

Πριν κλείσω την συγκεκριμένη ενότητα να κάνω κάποιες υπενθυμίσεις. Κάποτε είχαμε μιλήσει και για αυτοκινητόδρομο προς το κάστρο τι γίνεται μ αυτό; Έμεινε στις καλένδες όπως και άλλα πολλά. Αλλά θα μου πείτε τώρα και δεν θα έχετε άδικο. "Για ποιο αυτοκινητόδρομο μιλάμε όταν το μονοπάτι που υπάρχει τώρα και αποτελεί την μοναδική οδό, δεν μπορούμε να το καθαρίσουμε και να το προφυλάξουμε από τις αυθαίρετες καταπατήσεις";. Εκατέρωθεν οι ευθύνες στους διοικούντες και στους κατοίκους, για να είμαστε δίκαιοι.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ

Έχουμε το προνόμιο ως νησί να κατέχουμε την παγκόσμια φήμη του νησιού των δυτών και των σφουγγαριών. Δυστυχώς όμως όλα αυτά παραμένουν ανεκμετάλλευτα, όταν άλλες περιοχές προσπάθησαν να δημιουργήσουν μύθους και να αναβιώσουν παραδόσεις για να προσελκύσουν επισκέπτες. Η Χώρα Καλύμνου και εδώ αποτελεί την αφετηρία της ιστορίας μας. Από εδώ ξεκίνησε η σπογγαλιεία, εδώ αναπτύχτηκε, και επεκτάθηκε σ' όλο το νησί. Τώρα αν δείτε στα σύγχρονα χρόνια ποιοι έχουν απομείνει να ασχολούνται με την σφουγγαροσύνη, θα καταλάβετε τι εννοώ, οι Ορφανοί, ο Παντελής ο Γεωργαντής, οι Μαύροι, οι Κασσάρηδες και αρκετοί άλλοι που δεν βάζει τώρα ο νους μου, όλοι από τη Χώρα. Προσωπικά νιώθω τυχερός που έστω και στο τέλος της, είδα όλη την  "ιεροτελεστία" της προετοιμασίας και της αναχώρησης των καϊκιών. Από την άλλη όμως αισθάνομαι  άτυχος, γιατί τα παιδιά μου μόνο ως ιστορία τα έμαθαν.

Εάν κάναμε μια προσπάθεια να παντρέψουμε την ιστορική αφήγηση με ζωντανές εικόνες, φαντάζομαι ότι θα πετυχαίναμε την αναβίωση των νεότερων ιστορικών χρόνων του νησιού μας. Για να γίνω πιο σαφής, προτείνω την καθιέρωση, της Εβδομάδας των Σφουγγαράδων. Θα ξεκινά με προβολή σχετικών ντοκιμαντέρ στο θεατράκι της Χώρας και με παράλληλες ομιλίες αφηγήσεις από τους εναπομείναντες σφουγγαράδες μας. Θα ακολουθεί η  προετοιμασία όλη, με την παρασκευή των καβουρμάδων και λαγάνων σε γειτονιά του Χωριού, θα συνεχίζει με τα γλέντια των δυτών και θα ολοκληρώνεται με την αναχώρηση των καϊκιών από λιμάνι της Πόθιας. Μια δραματοποιημένη μεταφορά της ιστορίας για να γίνει γνωστή στους νέους αλλά και για να προσελκύσουμε επισκέπτες στον τόπο μας.

Όταν ένα θέμα όπως αυτό που πραγματεύεται η παρούσα εργασία το "νοιώθεις" μπορείς να πεις και να γράψεις σελίδες αμέτρητες. Όμως εάν θέλεις αυτή να έχει ένα χαρακτήρα δυναμικό, υπό την  έννοια της συνεχής ανανέωσης και του επίκαιρου εμπλουτισμού πρέπει να το σταματήσεις εδώ.       

Άλλωστε θεωρώ ότι οι στόχοι αυτής της εργασίας έχουν σχεδόν επιτευχτεί. Αφενός μεν, η ικανοποίηση του να καταγράψω τις σκέψεις μου για τον τόπο που γεννήθηκα και μεγάλωσα και αφετέρου δε, να δημιουργήσω θέματα και ερωτήματα για το Δημοτικό Συμβούλιο, ως ελάχιστη ανταπόδοση στην απλόχερη στήριξη των συμπολιτών μου. Εάν κάποιες από τις παραπάνω προτάσεις υιοθετηθούν, τότε νομίζω ότι η επίτευξη των στόχων θα είναι και ολοκληρωτική.

Αισθάνομαι όμως την ανάγκη να ευχαριστήσω τους δεκάδες συγχωριανούς μου, που με τις σκέψεις τους και τις ιδέες τους βοήθησαν να γραφτεί η εργασία. θα ήμουν άδικος, εάν έλεγα ότι τα παραπάνω αποτελούν εμπνεύσεις μόνο δικές μου. Είναι μια εργασία που ξεκίνησε το Αύγουστο και μέσα από συζητήσεις και κουβέντες  πήρε την σημερινή της μορφή.

  Εμμανουήλ Γ. Μουσελλής

  Δημοτικός Σύμβουλος

   Δήμου Καλυμνίων