Στέλιος Χαλκίτης, συγγραφέας
|
Συνέντευξη στη Στελίνα Μαργαριτίδου
(THINK FREE -OPINION MAGAZINE)
Με δύο μυθιστορήματα στις αποσκευές του και ένα τρίτο, τους «Αναμάρτητους Έρωτες» που πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα, ο Στέλιος Χαλκίτης από την Κάλυμνο, όπου ζει, μιλά για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.
Υπαρξιακά ζητήματα, όπως ποιος είναι πραγματικά αυτός που ορίζει τις αποφάσεις μας και την ίδια τη ζωή μας, έρχονται στην επιφάνεια και διατρέχουν όλο το έργο σας. Παρόλα αυτά, τόσο στο «Marginus Morius» όσο και στον «Λούσηρο», βλέπουμε πρωταγωνιστές, ανθρώπους καθημερινούς, ανθρώπους που ζουν δίπλα μας και προσπαθούν να βρουν τη θέση τους σ’ έναν κοινωνικό περίγυρο που είτε δεν τους αποδέχεται είτε τους παραγνωρίζει. Πόσο πραγματικοί είναι οι ήρωές σας;
Είναι εντελώς πραγματικοί, είναι αυτοί οι λίγοι που ανεπιδίωκτα εναντιώνονται στην ηθική προσποίηση και στη ροπή του κόσμου. Είναι οι άνθρωποι που αρνούνται να εξουσιάσουν, που αρνούνται να τους ακολουθούν και δεν ακολουθούν κανέναν, παρά μόνον πορεύονται με γνώμονα τις αξίες τους. Το βλέπουμε γύρω μας, το ανθρώπινο, το υγιές διαφορετικό, το αυθεντικό και άμεικτο, δεν έχει τόπο να σταθεί, διότι συνεχώς εμποδίζεται από την κυριαρχία των προκαταλήψεων της πλειονότητας
Πιστεύετε πως ο τρόπος με τον οποίο ζούμε την καθημερινότητά μας μάς αφήνει περιθώρια να σκεφτούμε τον «εσώτερο» εαυτό μας;
Φυσικά, πάντα υπάρχουν περιθώρια εάν συναισθανθούμε ότι η ζωή δεν έχει να κάνει με το αν έχεις πολλά ή λίγα, παρά μόνο με το αν είσαι ευχαριστημένος, και αυτό είναι θέμα «εαυτού».
Ποιος είναι αυτός που πραγματικά αποφασίζει για τη ζωή μας; Δεν είμαστε εμείς; Τι είναι αυτό που μας κάνει να επιλέγουμε ποια απόφαση θα πάρουμε;
Όχι, δεν είμαστε εμείς, είναι η άτακτη ορμή να εξουσιάσουμε και να ικανοποιήσουμε μερικά από τα «εγώ». Η απουσία σκέψης! Αυτή η απουσία αφήνει χώρο σε κάποιαν εν επιγνώσει συγγνωστή «άγνοια», όπως την ονομάζω, που τις περισσότερες φορές οδηγεί τις αποφάσεις μας.
Το πρώτο σας βιβλίο «Marginus Morius» έτυχε πολύ μεγάλης ανταπόκρισης και ήδη κυκλοφορεί στο εξωτερικό. Ποια είναι η υπόθεση; Τι πιστεύετε πως έκανε τους αναγνώστες να το αναζητήσουν;
Το «Marginus Morius» είναι μια βουτιά σε συμπυκνωμένα άδυτα. Περιγράφει τη ζωή του μικρού Οδυσσέα ο οποίος, μετά το χαμό της εμβληματικής του μητέρας, μετασχημάτισε τη θλίψη σε δύναμη, την απόρριψη σε αξιοπρέπεια και ξεκίνησε την υπαρξιακή του Οδύσσεια, που τον οδήγησε σε τόπους μακρινούς και παράξενους, σε αλλότριες συναναστροφές με σκοτεινές επιδιώξεις. Ωστόσο, ο Οδυσσέας δεν έπαψε ούτε στιγμή να αγκαλιάζει το νόημα που κινητοποιεί τον άνθρωπο και τον καθιστά σύμμετρο των δυνατοτήτων του. Αυτό το νόημα φιλοδόξησε να αναδείξει με έναν ιδιαίτερο δικό του τρόπο το «Marginus Morius» και μέχρι στιγμής φαίνεται ότι το καταφέρνει αρκετά καλά.
Τι σημαίνει η φράση «Marginus Morius»; Πιστεύετε πως υπάρχουν φράσεις –λέξεις από τις οποίες μπορεί κανείς να αντλήσει δύναμη;
Τη σημασία της φράσης «Marginus Morius» την αφήνω να την ανακαλύψει ο αναγνώστης. Νομίζω ότι υπάρχουν λέξεις με ιδιαίτερη φόρτιση και κυρίως αυτές που συμβολοποιούν το ιερό. Προσωπικά προτιμώ να αντλώ δύναμη και να ορίζω τον προσανατολισμό μου μέσα από το ερώτημα «όταν θα μείνεις μόνος ποιος θα μείνει κοντά σου;»
Στο έργο σας είναι πολύ έντονη η παρουσία του Μεταφυσικού. Πιστεύετε πως «αυτό» που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε συχνά με τις αισθήσεις μας αποτελεί κατά κάποιο τρόπο το… κομμάτι του εαυτού μας με το οποίο επιδιώκουμε να συνδεθούμε;
Το να επικαλείσαι κάτι που πιστεύεις πως υπάρχει και που ίσως δεν υπάρχει, εσωκλείοντας εγγενώς η πίστη την αμφιβολία, είναι μεταφυσική. Εδώ δεν είναι έτσι. Έχουμε απτή πραγματικότητα, νιώθουμε πράγματα που δημιουργούν την ανάγκη να συνδεθούμε με κάτι βαθύτερο, τα ίχνη εαυτότητας, διότι εξαρχής δεν έχουμε άρτιο και ολοκληρωμένο εαυτό, ενοποιώντας τα διάφορα «εγώ». Θα μου πείτε πώς; Σταματώντας τη χρήση ψυχολογικών αντηρίδων, των κοινώς άλλοθι, που δίνουμε αδιαλείπτως στις επιλογές και τα λάθη μας, πέραν των επιβεβλημένων επιβιωτικών αντηρίδων. Αφήνοντας τις ταυτότητες που ιδιοποιούμαστε να λειτουργήσουν διαπλαστικά και ενοποιητικά. Υπάρχουν και πολλά άλλα που μας οδηγούν στο εαυτοστρεφές κοίταγμα για τα οποία θα μπορούσαμε να μιλάμε ακόμα για πολύ!
Στο βιβλίο σας «Λούσηρος», σε πρώτο επίπεδο βρίσκεται η σχέση της μητέρας με το παιδί της, σε δεύτερο επίπεδο όμως είναι οι άνθρωποι που σπρώχνονται στο περιθώριο. Πιστεύετε πως στην εποχή που ζούμε αυτοί οι άνθρωποι γίνονται όλο και περισσότεροι;
Η σχέση της μητέρας με το παιδί είναι ίσως, λέω ίσως, η μοναδική σχέση που παραμένει απαράφθορη στη ζωή ενός ανθρώπου, χωρίς βεβαίως να εθελοτυφλώ στις εξαιρέσεις. Η εμβληματική μάνα, όπου τη συναντήσω, είτε σε αναγνώσματα ή στην καθημερινότητα, μου προκαλεί έναν συγκλονισμό και με ωθεί σε ιδιαίτερα επίπονους στοχασμούς. Ρωτήσατε επίσης αν οι άνθρωποι που σπρώχνονται στο περιθώριο αυξάνονται αριθμητικά. Σκέφτομαι αμέσως αν αυτοί που τους σπρώχνουν είναι άνθρωποι. Όχι, δεν είναι! Δεν ξέρω να απαντήσω αν γίνονται περισσότεροι. Οπωσδήποτε, αυτό που με σχετική βεβαιότητα γνωρίζω, επισκοπώντας γύρω μου, είναι πως σίγουρα αυξάνονται αυτοί που σπρώχνουν. Ωστόσο να θυμάστε, ότι οι άνθρωποι ξεσηκώνονται όταν τα γεγονότα αποκτήσουν συνείδηση.
«Οι προϋποθέσεις, όταν θέτουν όρους, οφείλουν να μην τους αγιάζει ο σκοπός, αλλά οι όροι ιερώνουν το σκοπό» έχετε πει. Θέλετε να μας εξηγήσετε περισσότερο αυτή τη φράση;
Ανέκαθεν ακούμε το επίγραμμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», όμως, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι έτσι και ισχυρίζομαι πως τα μέσα που θα χρησιμοποιήσουμε ιερώνουν τον σκοπό. Είναι αδιανόητο να μεταχειριζόμαστε κάθε λογής ανήθικο μέσον προκειμένου να πετύχουμε έστω και έναν εξόχως καλό σκοπό. Προσωπικά, αδυνατώ να το δεχθώ. Δεν μπορείς να αφαιρέσεις τη ζωή από ένα παιδί για να μεταμοσχεύσεις τα όργανά του προκειμένου να σώσεις το δικό σου το παιδί. Είναι προφανές ότι μια αναστάσιμη ανάγκη μετασχηματίζεται δια του μέσου σε τερατουργία, και δεν δέχομαι το παράδειγμα ως ακραίο, γιατί το ίδιο συμβαίνει και στα πιο απλά πράγματα.
Ποιοι είναι οι «Αναμάρτητοι έρωτες»; Πρόκειται για βιβλίο που θα κυκλοφορήσει;
Το νέο βιβλίο που θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις «Πηγή», έχει τον τίτλο «DeProfundis, Αναμάρτητοι Έρωτες». Οι αναμάρτητοι έρωτες είναι οι έρωτες που μεγαλουργούν, που δίνουν απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα «όταν θα μείνεις μόνος ποιος θα μείνει κοντά σου;»
Πριν από λίγο καιρό είχατε συμμετοχή σε μαθήματα Φιλοσοφίας που έγιναν στη Θεσσαλονίκη. Η συμμετοχή του κοινού ήταν εντυπωσιακή. Τι δείχνει αυτό; Διψά ο κόσμος για στοχασμό;
Πράγματι σε κάθε φιλοσοφική διάλεξη το αμφιθέατρο ήταν κατάμεστο. Αρκετός κόσμος διψά να προβληματιστεί, να επικυρώσει, να συμβληθεί ή και να μεταβάλει τις θέσεις του, και, γιατί όχι, να ακούσει ενδεχομένως και μια νέα εισήγηση.
Νιώθετε φόβο ή έχετε αισιοδοξία για το μέλλον της Ελλάδας;
Για τη χώρα μας, τι να πω! Αν δεν κατανοήσουμε ότι η κρίση δεν είναι οικονομική αλλά υπαρξιακή, αν δεν νοηματοδοτήσει εκ νέου ο καθένας τη ζωή του συναισθανόμενος τη ρήση του Μάρκου Αυρήλιου που αναφέρεται στο Τὰεἰςἑαυτὸν «Το τω σμήνει μη συμφέρον ουδὲ τη μελίσση συμφέρει…», τότε έτσι θα πορευόμαστε.
Τι σας γαληνεύει;
Με γαληνεύουν η σκέψη και οι εικόνες απ’ το μέλλον, πως ίσως καταφέρω κάποια στιγμή να ζήσω γαλήνια, ήρεμα και ρομαντικά!
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Δεν έχω μεγάλους ή μικρούς φόβους γιατί επιτρέπω στον εαυτό μου να φοβηθεί τόσο, ώστε ο φόβος να λειτουργεί δημιουργικά. Αλλά έως εκεί.
Γιατί έχετε επιλέξει να ζείτε στην Κάλυμνο;
Είναι ο τόπος που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Τα παιδικά μνημονικά επεισόδια έχουν αποτυπώσει ανηλεώς και ανεξίτηλα την παρουσία τους μέσα μου. Επιθυμούμε να ζήσουμε σε έναν τόπο είτε γιατί υποχρεωθήκαμε από τα πράγματα ή γιατί ζητάμε πίσω τα χαμένα μας χρόνια. Κάτι τέτοιο μου συμβαίνει. Διεκδικώ τα χρόνια που δεν έζησα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου